nieuws

In het oog is genomineerd voor Het BruutTAAL Regenboogboek van het jaar. De andere twee kanshebbers zijn:
Een ander leven van Bart Moeyaert en Tosca van Maud Vanhauwaert
Lees meer op Tzum

Op 17 augustus ben ik op Lowlands! https://lowlands.nl/acts/op-de-schans/

In het oog

In het oog is 23 februari verschenen en de ontvangst is zeer enthousiast.
Hieronder citaten en links naar de besprekingen en artikelen.

Trouw schrijft: ‘(…) voltrekt zich in 25 hoofdstukken waar Schermer de lezer met vaste hand en weergaloze stijl doorheen leidt: elk woord in het relaas van de retorisch zeer begaafde Nicola staat op de juiste plek. De psychologische nauwkeurigheid waarmee Schermer afdaalt in haar personage is net zo adembenemend als in Noodweer uit 2016, inmiddels terecht een moderne klassieker. Zoals in al haar romans gaat het ook deze keer om de vraag: waarover praat je, wat verzwijg je?’ (Femke Essink)

NRC: ‘In het oog is een even soepele en vermakelijke als scherpzinnige roman, een psychologische pageturner waar Schermer je met vaste hand doorheen leidt, en waar je, hoewel je misschien al wist wat Nicola te weten komt, uiteindelijk toch verfrist en gelouterd, misschien wel wakkergeschud, uit opduikt.’ (Thomas de Veen)

Mirjam Piters op Tzum: Slechts negen pagina’s heeft ze nodig om me vol overgave haar secuur gepolijste verhaal in te trekken.

Guus Bauer, ook Tzum: De ogenschijnlijk eenvoudige stijl van Schermer – eerder heel ingenieus, ingetogen, maar tegelijkertijd heel vol, gelaagd, ja, ergens ook liefdevol, met veel geestigheid en inzicht – houd je gekluisterd aan de tekst. Dit is nu een ideale roman, zeker ook wat lengte betreft, om in één zitting tot je te nemen. Wel rekening houden met een lange nawerking.

Athenaeum boekhandel noemt het ‘observerend, prachtig, wijs. ‘Maar nog meer dan het verhaal en de vragen die dat oproept, zijn de stijl en de volwaardige psychologie de reden om dit boek te lezen.’ (Daan Stoffelsen)

Het Parool: ‘Marijke Schermer (49) beschrijft emoties op de vierkante millimeter. Ze observeert, ontleedt, doorgrondt, doorvoelt – en zoekt dan net zo lang tot ze de perfecte bewoordingen heeft, liefst zo spaarzaam mogelijk.’ (Marjolijn de Cocq)

Dagblad van het Noorden: In het oog’ van Marijke Schermer staat vol met lekkere, subtiel ironische zinnen | recensie ★★★★☆

De Standaard: ‘In het oog heeft ook alles van goede literatuur. Het is het spannende en ontluisterende verhaal van een wetenschapper die altijd heeft geloofd dat zij onafhankelijk en objectief is, maar ontdekt dat dat onmogelijk is. Aan de hand van die heldere casus werpt Marijke Schermer grote vragen op: over waarheid en leugen, en over autonomie en macht in relaties. Tegelijk is dit een boek over de waarde van literatuur. Wat de schrijver doet, is vergelijkbaar met het werk van de wetenschapper, waarbij verhalen gevalstudies zijn die de anekdotiek overstijgen en inzicht geven in het leven.’ (Carl de Strycker)

Liefde, als dat het is

Sev en David ontmoeten elkaar in bed. Geen relatie spreken ze af. Zij was er nooit erg goed in, en hij is na een gelukkig huwelijk van vijfentwintig jaar verlaten en heeft geen idee meer wie hij is. Zij geeft hem troost en een nieuw perspectief op zichzelf; hij schudt haar op. Behalve Sev en David, volgen we Terri, Davids vertrokken echtgenote, hun kinderen en Terri’s nieuwe vriend.  Een speurtocht naar wat het is en hoe het moet: samenzijn, een individu zijn in het collectief van het gezin, leven buiten het gebeitelde verband. Schermer grijpt de lezer bij zijn oor en sleurt hem het verhaal door, dicht op de huid van haar personages.

Liefde als dat het is gaat over de vele versie van de liefde: puberromantiek, vriendschap, lust, tot de dood ons scheidt en de intensiteit van het moment. Een modern verhaal over een eeuwig onderwerp

Ook verschenen in het Duits en in het Engels

Docent Nederlands Wim Van Willegen maakt video’s voor middelbare scholieren waarin hij boeken voor de leeslijst bespreekt. Hier die over Liefde, als dat het is te bekijken: https://www.youtube.com/watch?v=1jzWVp5GIc4

proza

Na een aantal korte verhalen, gepubliceerd in Tirade, verscheen eind 2013 Schermers debuutroman Mensen in de zon. Het boek gaat over vijf voormalige vrienden en speelt zich af in de zeven dagen tussen een uitnodiging en een bijeenkomst. Trouw noemde het het beste debuut van 2013, en ook elders werd het goed ontvangen.

Eind september 2016 verscheen Schermers tweede roman Noodweer, waarover Marja Pruis in de Groene Amsterdam schreef: ‘Noodweer is een boek dat pijn doet. Opperst geluk en botte schending daarvan worden heel precies naast elkaar geplaatst. Onafwendbaar wordt afgestevend op een climax.’ NRC gaf vier ballen en mooie kwalificaties  strooide: ‘Haar tweede roman begint in alle opzichten klassiek en voorbeeldig. Schermer doet denken aan Ian McEwans werk. Maar met het einde bespot ze juist de klassieke vorm en norm. Zie hier, uitmuntende literatuur.’ ****

In de zomer van 2019 verscheen de roman Liefde, als dat het is waarin volgens het Parool “Marijke Schermer loepzuiver het verloop van de liefde analyseert’ en NRC met vijf ballen concludeerde dat Schermer hard op weg is een van de interessantste schrijvers van Nederland te worden. De roman haalde de shortlist van de Libris Literatuurprijs en werd vertaald in het Duits en Engels.

Mensen in de zon

Clara is een begenadigd wiskundige die zich ondermeer bezighoudt met belief revision: de filosofische vraag hoe kennis verandert als de oorspronkelijke aannames gewijzigd worden. In haar eigen leven doet zich dit probleem ook voor als ze het bericht krijgt dat een vroegere mecenas van haar studentenvriendengroep een bijeenkomst wenst. Een ‘reconstructie’ noemt hij het ‘want reünie klinkt zo weinig ambitieus.’

Vanaf dat moment verschuift er van alles in de levens van Vik, Clara, Max, Stella en Leo, want er is een dode in het spel. Twintig jaar terug waren zij allen talentvol en klaar voor de grote doorbraak. Ze braken ook door, soms met iets heel anders dan ze toen veronderstelden. Leo werd geen concertpianist maar een vooraanstaand partij-politicus. Vik werd geen romanschrijver, maar een zelfhulpboek bracht hem tot welstand. De ‘echte’ kunstenaar Max kijkt vanuit een penthouse terug op een reclamecarrière.

Wat is de waarde van kunst, van herinneringen, van geld, van vriendschap? Niet iedereen lijkt zich alles te herinneren.

Noodweer

toneel

Marijke Schermer is toneelschrijver en regisseur. Na haar diploma aan de Arnhemse toneelschool in 1998 maakte ze  voorstellingen bij productiehuis Lantaren Venster in Rotterdam, daarna werd ze met haar gezelschap Alaska alliantiepartner van de Theatercompagnie in Amsterdam en nog weer later opereerde Alaska als onafhankelijke groep. Als freelance toneelschrijver werkte ze onder meer in opdracht voor Jakop Ahlbom, Het Zuidelijk Toneel, Sonnevanck en Oostpool. Verschillende van haar stukken zijn vertaald in het Engels, Duits, Frans en Roemeens. Ze regisseerde andermans werk onder andere bij Opium voor het Volk en Bellevue Lunchtheater. Ze maakte grote spektakelstukken in opdracht van FC Twente (2009) en de TU Eindhoven (2011). In 2009 kreeg ze de Charlotte Köhlerprijs voor haar toneelwerk.

*foto Annemieke van der Togt

toneelschrijver

Naast de stukken door Alaska schreef Marijke Schermer in opdracht ook voor andere regisseurs en makers, zoals actrice en theatermaker Jouman Fatal (Frascati) Annechien Koerselman (Sonnevanck), Flora Verbrugge (Sonnevanck / Oostpool), Matthijs Rümke (Zuidelijk Toneel), Jakop Ahlbom, Bellevue Lunchtheater, Circuswerkplaats Boost, de TU Eindhoven en studenten van de Arnhemse Toneelschool. Zie hier een overzicht van alle toneelstukken

Schermer geeft les aan de Schrijversvakschool Amsterdam en aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht.

Alaska

Marijke Schermer was oprichter en schrijver / regisseur van Toneelgroep Alaska, een gezelschap dat verder bestond uit o.m. Laura Minderhoud (dramaturg), Richard Janssen (decor- en geluidsontwerper), Jan Kruit (acteur), Maria Kraakman (actrice), Dagmar Slagmolen (actrice) en vele gastspelers en medewerkers waaronder de acteurs Saskia Temmink, Nettie Blanken, Kees Hulst, Rick Paul van Mulligen, Anna Schoen, Carly Wijs, kunstenaar Teun Castelein, kostuumontwerper Renske Kraakman.

Alaska maakte Safety First (2009), 220VOLT (2008) transit gloria mundi (2007), Het Alphapaar (2006), De Claim (2005), Brodders in Arms (2003) Orestes & Elektra (2003) Vrieskoorts (2002), Uitzicht (2000), De verschrikkelijke geschiedenis van Xantippe (1999), Joppe (1998) en Alaska (1998)

In 2008 gaf Alaska de discussie over privaat geld in de kunsten input door een voorstelling te maken over geld waarbij het decor verkocht werd als advertentieruimte (Sic Transit Gloria Mundi). De adverteerders werden aandeelhouders genoemd en kregen invloed op de inhoud van het stuk. Ze haalde hiermee dermate veel geld binnen dat de gehele tournee gratis werd gespeeld voor het publiek.

In 2009 hield Alaska op te bestaan.

regisseur

Afgelopen seizoen regisseerde Marijke Schermer de literaire komedie over Circus Reve, een initiatief van Lilou Dekker, geschreven door Arie Storm, spelend in voormalige woonplaatsen van Gerard Reve. Zie www.circusreve.nl voor speeldata en meer info.  Naast regisseur van alles Alaska-producties was Marijke Schermer als freelance regisseur onder meer betrokken bij de Bellevue lunchvoorstellingen Moeders (2013) en Niet zo bedoeld van Benja Bruijning (2010), Play with Food – programma’s rond Top Naeff en Josine Simons Mees in Frascati (samen met Matin van Veldhuizen), Verdwenen Verleden – onderzoeksproject Carla Mulder (samen met Matin van Veldhuizen), TU Odysee – het 55 lustrum Technische Universiteit Eindhoven (2011), Cat on a hot tin roof van Tennessee Williams – eindexamenvoorstelling acteurs HKU (2010) en Een beetje Pijn van Harold Pinter op de Arnhemse Toneelschool, Overwinteren (2006) – Opium voor het Volk, En alles deinde (2005) – SOIL-ensemble – (gedichten van Hagar Peeters door jonge componisten op muziek gezet) De bocht (2004), kameropera van Toon van der Vorst (libretto en muziek) SOIL- ensemble en Korzo muziektheaterproducties.

biografie

Marijke Schermer werd in 1975 geboren in Amsterdam, groeide grotendeels op in Groningen, en studeerde aan de Toneelschool Arnhem (ARTEZ) om actrice te worden. Ze kreeg wel haar diploma maar speelde daarna nooit meer toneel. Ze schreef toneelstukken en libretto’s en regisseerde haar eigen en andermans werk. In 2009 kreeg ze de Charlotte Kohlerprijs. Haar toneelwerk werd vertaald in het Engels, Duits, Frans en Roemeens. Ze schreef een aantal korte verhalen en de romans Mensen in de zon (2013), Noodweer (2016) en Liefde, als dat het is (2019), uitgegeven door Uitgeverij  van Oorschot en lovend ontvangen in de pers. Liefde, als dat het is stond op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2020. In juni 2021 verscheen Gods wegen in de serie Van Oorschot Terloops.

proza

2009-2011
Verschillende korte verhalen, gepubliceerd in Tirade

2013
Mensen in de zon, roman, Uitgeverij van Oorschot

2016
Noodweer, roman, Uitgeverij van Oorschot (vertaald Duits, Spaans, Deens, Catalaans)

2017
Jingle balls Kerstverhaal NRC

2018
Korte verhalen in de Groene Amsterdammer, De gids, Das Magazin

2018
Ik ben weg verhaal in de bundel Door Oost, Babel & Voss uitgevers

2019
In mei verrschijnt de roman Liefde, als dat het is

toneelstukken

1998   Alaska
1998   Joppe
1999   De verschrikkelijke geschiedenis van Xantippe
2000  Uitzicht
2002  Klei
2002  Vrieskoorts
2003  Brodders in Arms
2004  De Claim
2006  Laat de arabieren binnen
2006  Het Alphapaar
2007  Sic transit gloria mundi
2008  De Architect
2008  Safety First
2012   Moeders
2014   Keten (12+)
2015   Lelijk 1dje (6+)
2018   LIMBO

bewerkingen

2004
Orestes & Elektra van Euripides – Theatercompagnie

2011
Egmont van Goethe (– niet opgevoerd)

vertalingen

Unwetter (Noodweer) uitgeverij Kampa Verlag, vertaald in het Duits door Hanni Ehler
La persona normal (Noodweer) Alfaguara/Penguin Random House, vertaald in het Spaans door Julio Grande Morales
Fortielsen (Noodweer) uitgeverij Grif, vertaald in het Deens door Aino Roscher

Lut (Klei) in het Roemeens, vertaald door Liliana Alexandrescu. Wordt op dit moment (maart 2016) gespeeld door Teatrul National IL Caragiale in Boekarest
Le couple Alpha, vertaling van Het Alphapaar, door Francoise Wuilmart. In 2008 opgevoerd door Pantatheatre Caen. In 2010 uitgegeven door Editions Espaces 34
Die Klage – Vertaling De Claim door Uwe Dethier, lezing + publicatie van de tekst in Oldenburg tijdens ‘Go West – neue dramatiek aus die Niederlanden’
The Claim vertaald in 2003 door Rina Vergano, uitgegeven door Atelier D en ITFB
Sahara oder die Bereitschaft, bis zum äussersten zu gehen – vertaling Alexandra Koch – publicatie in de Duitse krant Freitag.
Clay (Klei) Vertaler: Rina Vergano  Uitgever: Atelier D en ITFB
Deluge (Joppe) Vertaler: Rina Vergano  Uitgever: Theater Instituut Nederland

prijzen

1998
Media-Media prijs voor Joppe
2009
Charlotte Köhler-prijs

pers

Zowel de romans Liefde als dat het is, Mensen in de zon en Noodweer als Schermers toneelwerk zijn ruim besproken in kranten en andere media. Klik verder voor recensie-quotes en links naar andere media. Veel aandacht kreeg het project Sic transit Gloria mundi uit 2008 toen Schermer met haar gezelschap Alaska de discussie over privaat geld in de kunsten input gaf door een voorstelling te maken over geld waarbij het decor verkocht werd als advertentieruimte. De adverteerders werden aandeelhouders genoemd en kregen invloed op de inhoud van het stuk. Alaska haalde hiermee dermate veel geld binnen dat de gehele tournee gratis werd gespeeld voor het publiek. Iedereen schreef erover en sommigen spraken er schande van.

toneel

‘De snibbige dialogen bereiken hier en daar Woody-Allen-kwaliteit en Saskia Temmink en Jan Kruit spelen pittig zonder virtuoos te willen zijn. Het science-fiction-achtige decor neigt naar satire, maar de personages worden net niet belachelijk gemaakt. Nu eens wantrouwen we de slinkse advocate, dan weer klinken haar argumenten voor keuzevrijheid van de ouders heel plausibel. Nu eens lijken die ouders berekenend en ijskoud, dan weer kun je het verdriet onder hun pantser voelen. De wisselende sympathieën die Alaska bij het publiek oproept leiden tot verontrusting. Dat is precies de taak van relevant theater.’ NRC over De Claim

‘Scherp en grappig.’ Parool over Moeders

‘Theatermaker Jakop Ahlbohm werkt in De Architect voor het eerst met tekst, het resultaat van een samenwerking met toneelschrijfster Marijke Schermer. Zij staat garant voor sterke staaltjes intermenselijke noncommunicatie, gortdroge droefgeestige en pijnlijk herkenbare dialogen.’ Volkskrant over De Architecht

‘Vanaf de sneeuwwitte speelvloer lopen draden van ijzer naar boven die fungeren als de snaren van een reusachtige harp. Wanneer de spe­lers over de draden strijken, ont­staat een jammerlijk-klagend ge­luid, alsof de goden huilen om al het onheil dat ze hebben aange­richt. Regisseur en bewerker Ma­rijke Schermer heeft intieme mo­menten gecreëerd. Zo zag ik de ontmoeting na jarenlange af­scheidspijn tussen broer Orestes en zus Elektra nooit eerder met verstilde verbazing uitgebeeld. Na hun tedere omhelzing volgt de bloedige keerzijde: Orestes gaat hun moeder doden. Daarna wordt hij waanzinnig. Elektra hitst hem op. Maria Kraakman heeft de juiste koppige houding, met een onder­toon van schoolmeisjesachtige ver­ongelijktheid, om Maarten Smit zover te krijgen dat hij tot het ui­terste gaat. Deze uitvoering zit vol tech­nisch vernuft; daarom is ze in het geheel misschien koud en gedis­tantieerd, er schuilt desalniette­min een poëtische schoonheid in. Het slotbeeld is weergaloos.’ NRC Handelsblad over Orestes & Elektra

‘In Brodders in arms schetst Marijke Schermer een humoristisch portret van de weerloosheid van hedendaagse politici, de mediagekte die rond een enkele uitspraak kan ontstaan en de onverschilligheid over degenen die ‘buiten de boot vallen.’ Financieel Dagblad over Brodders in Arms

‘Pretentieus en aanmatigend’ Volkskrant over Het Alphapaar

‘De schrijver lijkt in zijn argumentatie op Pim Fortuyn. Dat is in de mooie tekst van Marijke Schermer (Laat de Arabieren binnen) niet belangrijk. Ze laat de idealist/wereldverbeteraar aan ons zien door de ogen van zijn dochter Alexandra, een meisje van elf dat van haar vader heeft geleerd om almaar vragen te blijven stellen. De vragen van de dochter zijn socratisch slim, ze is een erg goeie leerling. Als er aan het slot veel vragen onbeantwoord blijven, heeft de dochter haar eigen slotgedachten: «De woorden zijn gevangen door de mensen en de mensen zijn gevangen door de woorden. Want de woorden lijken iets te betekenen maar alles wat je vangt doe je te kort. Alles wat vaststaat gaat pijn doen.» Als Matthijs Rümke het toneel wil ombouwen tot een oord van hardop denken (…) dan doet-ie met dit project een mooie worp.’ De Groene Amsterdammer over Laat de Arabieren binnen / Walhalla

‘Het zijn primaire gevoelens die deze levens beheersen. Het hele palet van de halfslachtige uitingen daarvan doet Marijke Schermer in haar tekst mooi en met de nodige diepgang uit de doeken.’ Volkskrant over Klei

proza

Over Liefde, als dat het is

‘Schermers technische vernuft drijft je in een fuik en confronteert je met je normen, aannames en blinde vlekken.’ en ‘Schermer is hard op weg een van de interessantste schrijvers van Nederland te worden.’ NRC *****

‘Ze schrijft in feite niets wat nooit eerder is bedacht of opgemerkt – probeer maar eens iets écht nieuws toe te voegen aan de berg verhalen over verliefdheid, ongelukkige huwelijken, vreemdgaan en liefdesverdriet – maar lijkt met deze frisse stijl het stof van het hele thema af te blazen. Zelfs Tolstojs sleets geciteerde beginzin leest ineens weer als nieuw.’ Volkskrant ****

Marijke Schermer analyseert loepzuiver het verloop van de liefde’ Het Parool

‘Schermer excelleert op iedere pagina met zulke doodgewone zinnen die ze steeds lading geeft. Na iedere rake zin legde ik het boek even neer. Want ja, dit boek gaat over de liefde – als dat het is, natuurlijk – en wie is daar niet het slachtoffer van?’ Trouw

‘Liefde, als dat het is heeft het in zich eenzelfde succes te worden als het Diner van Herman Koch’ De Standaard 

‘Deze roman kent een net zo zorgvuldige, poëtische stijl en precieze constructie als haar vorige twee. Het lukt Schermer weer moeiteloos om je te infecteren met de gevoelens van de romanpersonages.’ Tzum

Over Noodweer

‘Deze schrijver weet wat ze doet, zoveel is al vanaf de eerste zinnen duidelijk.’
‘Noodweer is een boek dat pijn doet. Opperst geluk en botte schending daarvan worden heel precies naast elkaar geplaatst. Onafwendbaar wordt afgestevend op een climax.’
‘Ik wil nu ook het andere werk van deze schrijver lezen.’
Marja Pruis in de Groene Amsterdammer

Een bijzonder geslaagde roman die het verdient de een of andere shortlist te halen. Mark Cloostermans – De Standaard***